سوال: جریان‌کشی ۵ آمپری شارژر ۵ سیمه هوندا ۱۲۵ استارتی: علت و عملکرد طبیعی آن

پاسخ:

با سلام و احترام،

ممنون از توضیحات کامل و دقیق شما. مشکلی که مطرح کردید (جریان‌کشی ۵ آمپری از شارژر در زمان خاموش بودن چراغ‌ها و حتی نبود باتری) با توجه به نوع شارژر (۵ سیمه) و موتور (هوندا ۱۲۵ استارتی) یک موضوع رایج است که دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد.

بررسی مدار و علل احتمالی

مدار شارژ در موتورهای هوندا ۱۲۵ استارتی از نوع شارژر رگولاتور شنت (Shunt Regulator) است. در این سیستم، جریان اضافی تولیدی توسط بوبین به جای اینکه به باتری منتقل شود، توسط شارژر به گراند (بدنه) شنت یا هدایت می‌شود. این کار برای حفظ ولتاژ ثابت (حدود ۱۴ ولت) و جلوگیری از آسیب به باتری و مصرف‌کننده‌ها انجام می‌شود.

آخرین و بروزترین قیمت موتورسیکت‌های روز (پرفروش‌ترین)

وقتی موتور روشن است، بوبین با حداکثر توان خود (بسته به دور موتور) جریان تولید می‌کند. اگر مصرف‌کننده‌ای (مثل چراغ‌ها) روشن نباشد، این جریان باید توسط شارژر دفع شود. به همین دلیل، شارژر “جریان مصرفی” (Draw Current) بالایی را نشان می‌دهد، که این جریان در واقع جریانی است که شارژر آن را به صورت حرارت دفع می‌کند. این وضعیت طبیعی عملکرد این نوع شارژرهاست و به عنوان “جریان‌کشی” غیرعادی محسوب نمی‌شود.

نقش سیم‌ها و مدار روشنایی

همانطور که خودتان اشاره کردید:

• سیم زرد: این سیم مستقیماً از بوبین به شارژر می‌رود و وظیفه اصلی آن تأمین جریان AC برای سیستم شارژ است. در برخی مدل‌ها، ممکن است به مدار روشنایی هم وصل باشد، اما در این مدل (که چراغ‌ها از سیم سوئیچ تغذیه می‌شوند)، نقش اصلی آن تأمین برق ورودی به شارژر است.
• سیم صورتی (یا سفید): این سیم نیز از بوبین به شارژر می‌رود و به عنوان فاز دوم یا سیم اصلی شارژ عمل می‌کند.
• سیم مشکی: این سیم از سوئیچ آمده و به مصرف‌کننده‌ها (مانند چراغ‌ها) برق می‌دهد. این یعنی چراغ‌های شما با برق DC باتری کار می‌کنند، نه AC بوبین. به همین دلیل، روشن یا خاموش بودن چراغ‌ها تأثیری روی جریان‌کشی شارژر از بوبین نخواهد داشت، چرا که مدار شارژ و مدار روشنایی (از نظر منبع تغذیه) از هم جدا هستند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

با توجه به توضیحات شما و عملکرد مدار شارژر شنت، جریان ۵ آمپری که مشاهده می‌کنید، یک جریان طبیعی و ذاتی برای دفع انرژی اضافی بوبین است. این یک جریان‌کشی غیرعادی یا نشانه خرابی نیست، بلکه نشان‌دهنده این است که شارژر وظیفه خود را به درستی انجام می‌دهد: کنترل ولتاژ خروجی در حدود ۱۴ ولت، با دفع جریان اضافی به گراند.

این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که حتی در غیاب مصرف‌کننده‌هایی مثل چراغ‌ها یا باتری، بتواند ولتاژ تولیدی بوبین را کنترل کند. بنابراین، نیازی به نگرانی نیست. اگر ولتاژ خروجی پایدار است و باتری به درستی شارژ می‌شود، شارژر شما سالم است.

بررسی جایگزینی رگولاتور شنت با رگولاتور سری

جایگزینی رگولاتور شنت با رگولاتور سری (Series Regulator) می‌تواند به طور نظری فشار بلااستفاده (جریان دفعی) را از روی بوبین بردارد.

تفاوت عملکردی

مزایا و معایب جایگزینی

دلیل استفاده از رگولاتور شنت در هوندا ۱۲۵

شرکت‌های سازنده، رگولاتور شنت را به دلایل زیر انتخاب می‌کنند:

1. سادگی و هزینه پایین: مدار شنت بسیار ساده‌تر و ارزان‌تر از مدار سری است.
2. استحکام (Ruggedness): مدار شنت در برابر خطاهای مدار (مانند قطع شدن باتری) بسیار مقاوم است. اگر باتری قطع شود، ولتاژ کنترل می‌شود. در مدار سری، اگر مدار کنترل دچار مشکل شود، ممکن است ولتاژ به شدت بالا رفته و سایر قطعات را بسوزاند.
3. تولید توان مداوم بوبین: بوبین‌های AC در موتورهای کوچک اغلب برای تولید حداکثر توان به صورت مداوم طراحی شده‌اند. رگولاتور شنت با خیال راحت این توان را مدیریت می‌کند.

نتیجه‌گیری نهایی

از نظر فنی و علمی، بله، استفاده از رگولاتور سری، راندمان را افزایش داده و “فشار بلااستفاده” روی بوبین را کاهش می‌دهد.

اما اگر قصد جایگزینی دارید، حتماً از یک رگولاتور سری AC/DC استفاده کنید که به طور خاص برای بوبین‌های موتورهای سیکلت طراحی شده است. از آنجایی که موتور شما دارای بوبین AC دو فاز (یا دو سر سیم‌پیچ) است، تغییرات و سازگاری مدار جدید باید به دقت بررسی شود. در صورتی که نمونه‌های آماده شده (مانند مدل‌های جایگزین) با موفقیت در ایران به فروش می‌رسند، جایگزینی می‌تواند یک ارتقاء مثبت در راندمان سیستم شارژ شما باشد.